Buka nekepin andus, bikas I Sambyar tusing nyidang engkebang uli omongan
pisagane. Mula ja jlema lebian jaruh, degag apa buin demen ngaenang timpal
sakit. Adanne gen I Sembyar, jlema bikasne tusing taen teteg, omongane gen
kangin kauh, satata baninne ya ngaba pepineh anak len utamanne raos
gurune. To makrana tusing ada anak
disamping bani paek, apa buin nemenin, sajabane reraman pagelahane.
Yen nuju mapapasan di rurunge apa buin di jalan tusing
taen ngelah keneh nyambatsara anak, iteh paningalane beneng nyingak jalan, sing
misi biin matulihan kangin kauh, apa
buin makenyung manis teken anak len, asane mael sajan ia ngelah bibih, yen anak
disisi ngorahang kenken ja cara ental
magulung bibihne, minab ulian marasa teken ibanne sugih apa buin sakti ulian
malajah kawisesan teken balian Guru Tegeh di Desa Pananggun Bucu.
Beh ……yen orahang papayasane I Sembyar yadiapin tusing
ada rerahinan kajeng kliwon, satata ya
masaput poleng, maudeng ngenjir , macelek dikupingne bunga pucuk wari bang, basangne
gede ngondel – ngondel , pangadegne
endep mokoh kenken ja cara bedogole ane
ngapit di lawang kori agung purana, to ba cihna manusane nyapa kadi aku,
ensap teken padewekanne kaliwat belog, ngandelang kasugian rerama muang kabisan
gurune dogen.
Jani nuju ya rahina perwani pananggal 14 sasih ka dasa,
makeneh ia nyimpanin gurune, kabenengan sabilanga matakon ilmu prangaksa jiwa
ane palajahina asasah ane suba liwat. Di Pasemengane suba ia gegesonan majalan
kaki, sawetara jam 10, matan aine suba sayan negehang, neked masih I
Sembyar di aepan umah Guru Tegeh maka gurune. Ditu di Bale Bandung sisi kaja
ane maukir maprada mas, Guru Tegeh masila tiding , mabusana papatihan, iteh
mamaca ental kakawin Arjuna Wiwahane sambilanga
grengeng – grengeng padidian misi ngemu kekinangan , makawinan di natahe liu masamburan paes
barak kekinangane, nyak suba cara natah kuruksetrane ane kaebekin baan getih.
Mara
kawaca di wirama Toþàkane : úaúi wimba hanéng ghaþa mési banyu, ndan
asing úuci nirmala mési wulan……., suba ya nanjek a baris , ditu
kaslagien baan panekanne I Sembyar.
Tindakan batisne nengkejutin cicing selem Guru Tegeh ane medem di
bataran sisi nanggu kangin bale saka pate, makada ngongkongin panekane I
Sembyar ane tusing ada panyamatsara
sakondenne.
Ngencolang
tindakanne I Sembyar ngojog ka bale daja tongos Guru Tegeh maca
kakawin, ulian iteh ngebitan lontar sambil mamaca kakawin, kanti tusing renga
teken panekanne I Sembyar. Guru…….guru……guru………tiang niki I Sembyar rauh. Keto pakaukanne I Sembyar .
Sawetara Guru Tegeh, sinambi nlektek - nlekkang nyen ane teka, kewala ulian munyin pakaukane Guru Tegeh suba ya
bisa nenger nyen ane teka.
Yeh I Sembyar…………….!, keto panyamatsara gurune, mai – mai ja negak malu! mai paekin ja dini bareng – bareng guru. Suba
ya pada negak masila, Guru Tegeh nyemak biin pacanangane, laut kicaka , sinambi
ya matakon, nak kenken ne Sembyar? cara magegesonan asanne teka buka
jani………….!, apa nu inguh ngenehang omongan pisagane ditu?, apa kal ada takona
unduk aji pangraksa jiwa ane kaplajahin asasih ane malu, nang caritaang teken
guru.
I Sembyar laut nyaurin patakon gurune, sada nu heran
teken laksanan gurune ane prajani karasa matungkalik dingeh malajahang wirama
kakawin. Ten ja saking nika guru, napi
ja sane kadalih ring padewekan tiang, tan patut rengayang tiang, kaden
asapunika pituduh guru ring tiang.
Sada
ningehang pasautne I Sembyar gurune iteh
masih ngebit – ngebitin ental, laut biin matakon, sada ngajum teken gurune. Duh
….nembe dadosne tiang miragiang guru ngwacen
kakawin sakadi puniki, ri antukan salami tiang malajah riki acepok pendo
rasayang tiang, guru nenten naenin ngambil ental kakawin puniki, wenten napi
niki ?. Ha….ha …..ha manis pakedekan
Guru Tegeh, ke……kene nyen…… Konden Guru Teges nyarik ngraos, sepanan biin ya
nglanturang patakonne, ulian ia dot sajan nawang unduke ento.
Wawu
saking jabayan tiang miragiang gending wiraman gurune ne wkayakti lengut kapireng tiang, satmaka I
kedis tuhu – tuhu ne bengong tan mari makrisikan natakang tembang wiramane.
sane nenten sakadi biasane guru ngwacen
ental kawisesan sane aeng – aeng , ngregep angkian nunggalang bayu sabda idep,
napi malih kalanturang ngerehang sastra, mangkin makesib tiang , wenten napi
niki, santukan ampun lintangan ring asasih tiang tan naen nyujug pakubone
driki.
Guru Tegeh, laut nimpalin raos I Sembyar ane nu tusing
ngerti teken ane kacingak buka jani. Sembyar
…..sembyar…. Da ja guru gugula cara kaketo…..!!!Ne tuah ja swadharma adane
,Sing ja cara Sembyar , pepinehe bawak
satata buyar, cara adanne…….. tusing taen tekek ngaba pepineh…..! ha……ha……ha……nak mula keto ajak magonjakang,
apang ada dasar bebaosan.
Sambilanga
nlektekang isin entale saka besik, Guru
Tegeh mapineh – pineh di kenehne, bakal ngorahin I Sembyar nglanjutang paplajahane
ane malu, kewala paplajahan dharma patut , kewala boya ja bakal nilar
paplajahane ane malu. Ditu Paes barak Guru Tegehe kakecuhang ka natahe, satmaka
nyiriang bakal ngawitin ngraos ajak I Sembyar biin.
Kene
nyen apang tawang Sembyar, apang masih dadi ingetang kayang kawekas,
Ne…ne….dingehang ja jani raos guru ! Mapan suba nyen makelo adanne sembyar
malajah dini. Liu suba paplajahane, liu suba maan ngalih gegaen nyandenang
anak, jani suba dauhne Sembyar baang guru ajahan ane mautama. Napi…….napi nika guru ? , ngencolang I Sembyar nyelag raos
gurune, ulian meled kenehne dot nawang
pituduh gurune.
Kene
raos Guru Tegehe, Sembyar…….orahin men jani ! Saenun ragane idup, tusing ja
makrana iraga sakti, bisa nyujuh Widhi, ane motama to nyen lascarya bhakti ken
Widhi , bhakti ken wong len, cara iraga nyujuh bulan, matritisan sunarannyane
ane neduhin jiwa pramana, nyujur dharma patut ! . Ningehang keto pituduh raos
gurune, satmaka suaran tatite ngempengin kuping ipunne , makada barak makrana
sing anut teken ajah – ajahan ane malu, karasa mabalik kuri tur matungkalik raos guru ne buka jani.
I Sembyar natakin raos gurune baan rasa jengah, ulian
konden ngerti teken maksud gurune:
Mangkin …..mangkin … dumun guru !
Men napi suksmane guru ngajahin tiang selami niki , yening mangkin guru mabalik
kori karasa ngalih widhi masadana dharma patut ?Ditu , muan I Sembyar karasa
barak , kenken ja cara tiuk diprapene ne kakuwub baan api, keto barak muane I
Sembyar, karasa nalihin paplajahane pelih.
Ditu
ia ngusap peluh muane ane ngetel , sambilanga makirig tegak naenang raos
gurunne ane karasa mabalik kori, sing teteg teken laksanane nyalanang balian
kiwa. Heran macampuh inguh I Sembyar sambilanga masih naenang angkianne ane
suba ngancan nyengahang.
Nyingakin
laksanan I Sembyare buka keto, nyaruang raga Guru Tegeh ngebitang etale biin.
Makelo Guru Tegeh nengil , sambilanga nelisikin saka besik isin entale, anggone
nimpalin pituturne ane mara. Laut inget Guru Tegeh ada ental ane madan putru
sangaskarane, ane nyritayang pajalan sang atma,
Ditu lantas Guru Tegeh nimpalin
biin raosne I Sembyar, Ih Sembyar, da …nyen malu carika raos gurune,
nah……..!!!Mapan , paplajahan ragane ane
suba – suba, konden nyen maadan pragat,
yen konden malajahin dharma patut !, to
ane madan kiwa kalawan tengen yen tusing cakupang dadiang besik, sing nyen nyidang ngalih ane
madan Sanghyang Siwa Tunggal, ane maraga
bayu, ane ngingkupin yeh kalawan api , ida ane maraga sampurna.
Ulian
raos gurune buka keto, resep lantas I Sembyar, O…….o…….nggih ….nghih…. !Wawu
kamanah antuk titiang indik wacanan gurune !Dadosne guru ngajahin tiang dharma
weci riinan, wantah ja nika pinaka dasar anggen tiang nincepang paplajahan
dharma patute ! boya ja sapunika guru ? Beneh keto nyen keto Sembyar, keto
paneges gurune.
Biin I Sembyar nglanturang raosnyane, Yen
asapunika sampun resep dadosne tiang man
gkin. Yen nirgamayang tiang sakadi rwa bhinedan jagat, wantah pamedalan lan
panunggalannya dados siki, kenten guru ?. To….to……enggal ja ragane ngerti teken
raos guru ! satmaka makebyar bintang – bintang dilangite , rasa kendel rasa
bagya Guru Tegeh nyaksiang munyin I Sembyare buka keto.
I Sembyar biin nimpalin raos
gurune. Men ……sapunapiang tiang mangkin
? ,Tiang sampun belus ngulurin indria, napi malih tiang taler ngelarang kiwa, antuk
swadharmaning dharma weci , amati – mati wong tan padosa, anut ajah – ajahan
gurune riin! Sane tuut incepang
titiang, yakti parek ring Ida Bhatari maraga bhairawi.
Ulian
raos I Sembyare buka keto, Guru Tegeh mitegesin biin, Nah …. Sembyar , kene
nyen, anut dharma weci apa ne kajalanang ane malu tuah ja patut, kewala yen ngelarang anesti aneluh anaranjana to ne
makrana pegat jalan iragane ka swarga, uli nyujur ngalih lawang ane madan babahan
sanga , tusing taen katepuk, mapan kaempetin baan bikas ane jele di mercapada.
Nanjek
raos Guru Tegehe , sinambi ngemu nambahin pamor di kekinangane ane kaemu di
selagan isit bibirne, makada ngamarakang warnan bibih keto masih paesne. Biin
Guru Tegeh ngaraos ,Jani ……Sembyar,
patut ane yakti alih, cara iraga ngalih lawat bulane, yen ada di junne
ane puek, pasti puek kacingak lawat bulane, sawalikne yen dot ningalin lawat
bulan di jun ane yehne ning, pastika ning lawat bulane kacingakin, ditu mara
ngidang iraga adane nyujuh bulan , satmaka widi, karasa paek, kewala ida joh.
Neti – neti kasengguh.
Beh ……kanti tajeg sanghyang
bhaskaradipati, reraosanne karasa sing nyarik – nyarik, iteh mangrengengan isin
kakawin wirama toþàkane ane nadiang galang kenehe. Ditu lantas I Sembyar marasa
teken dewekne kaliwat belog, yen inargamayang cara junne sing misi yeh ngalih
lawat bulane, dong ja lawat ane kal katepuk , kewala pepineh lawat pedidi ane
sing misi apa katepuk, apa buin ngalih lawat Widhi !. Dadine sing ada ane
ngidang ngalih nyujuh bulan yen sing ulian kenehe suci, lascarya. Keto Idupne I
Sembyar jani, suba meseh bikas , nilar sasana dharma weci, nincap nyujur dharma
patut, satata ia nyuciang dewek, ngeret indria, pakedek pakenyung, satmaka
jalaran ngalih widhi masadana nyujuh bulan.
Olih :
Aryya
Paduhungan
22 September 2009
No comments:
Post a Comment